De juiste verlichting voor reptielen.

Om een optimaal klimaat voor de reptielen is het belangrijk dat het licht in het terrarium vol doet aan bepaalde eisen. Licht is te onderscheiden in verschillende onderdelen.

1. Weerkaatsing (Colour Rendering Index (CRI), uitgedrukt in een percentage)
2. Warmte van de kleur licht (uitgedrukt in Kelvin, (K))
3. Lichtopbrengst (uitgedrukt in lumen, (lm) of lux) (lux is het aantal lumen dat op 1 vierkante meter valt.)
4. Spectrum van de golflengte (uitgedrukt in nanometer, (nm))

1. De CRI waarde geeft weer met welk percentage de kleur van een object wordt waargenomen in vergelijking met de zon. Hoe hoger dit percentage tegen de 100 ligt des te beter worden de werkelijke kleuren waar genomen. Lampen met een CRI van 95 of hoger worden in de volksmond ook wel vol spectrum lampen genoemd.
2. De gemiddelde temperatuur voor daglicht is rond de 6000 K. Om een vergelijkbaar licht in het terrarium te hebben moet de lamp dus rond de 6000 K. zijn.
3. Waren de bovenste twee punten nog redelijk simpel voor elkaar te krijgen door simpelweg een lamp aan te schaffen met een CRI van 95+ en rond de 6000 K. beginnen bij het onderwerp over lichtopbrengst langzaam de problemen de kop op te steken. Het aantal lumen is namelijk sterk afhankleijk van de plaats op aarde waar we ons bevinden. Niet alleen op geografisch gebied (evenaar of polen) maar ook door het microklimaat waarin het dier oorspronkelijk leeft Het aantal lumen kan namelijk varieren van 140.000 in open land in de tropen tot 80 lumen op de bodem van het dichtbeboste regenwoud. Op een zomerse dag in de schaduw in Europa is het aantal lumen overigens nog steeds 10.000.

Het juiste aantal lumen in het terrarium is dus sterk afhankelijk van het microklimaat van het dier. Desondanks zijn er in het tropisch regenwoud ook open plekken waar het aantal lumen weer sterk op loopt. Er zal dus een tussenweg gevonden moeten worden.

Een woestijn terrarium heeft een zo hoog mogelijke lumen waarde nodig. In principe is dit zoveel dat het niet haalbaar is in het terrarium. Hier geldt dus simpel: hoe meer hoe beter.

4. Het spectrum van de golflengte is het moeilijkste onderwerp van belichting. Licht is onderverdeeld in verschillende golflengtes:

1. 180 - 290 nm: korte golflengte, UVC
2. 290 - 320 nm: midden golflengte, UVB
3. 320 - 400 nm: lange golflengte, UVA
4. 360- 830 nm: zichtbaar licht voor mensen
5. 700+ nm : infrarode golflengte

1. UVC is een golflengte die niet door de ozon laag heen komt. Hij is al snel dodelijk voor alle organismen op aarde. UVC apparatuur wordt o.a. gebruikt in filters voor het doden van bacterien in aquaria of het filteren van lucht. UVC wordt niet gebruikt voor terraria en zal daarom ook niet verder behandeld worden
2. UVB is van groot belang voor reptielen. Het zorgt ervoor dat het proces op gang komt waardoor D3 aangemaakt kan worden in het lichaam. De eenheid van UV straling wordt uitgedrukt in microWatt per vierkante centimeter (µW/cm²). Indien het aantal microWatt per vierkante centimeter vermenigvuldigd wordt met de tijd dat de bestraling plaats vindt wordt de eenhoud hiervan uitgedrukt in milliJoules (mJ/cm²). Voorbeeld: op een bepaald oppervlak is de UVB waarde 1 µW/cm². Deze straling wordt gedurende 10 uur gegeven. Het berekenen naar het aantal mJ/cm² is dan: 1 µW/cm² x 10x 3600 seconden (1 uur is 3600 seconden) / 1000 (1 milliJoule is eenduizendste Joule) = 36 mJ/cm².

Het aantal milliJoules per vierkante centimeter is een belangrijk gegeven omdat er minimaal 20 mJ/cm² per dag nodig zijn om het lichaam D3 aan te laten maken.

Uit ons rekenvoorbeeld van hierboven blijkt dus dat indien de UVB straling op de bodem van het terrarium 1 µW/cm² is er altijd voldoende D3 aangemaakt wordt. Tenzij de het dier uiteraard de hele dag verscholen zou zitten in een schuilhok.

In deze tabel kan nagekeken worden bij welke afstand er vanaf de lamp nog steeds 1µW/cm² UVB afgegeven wordt. De lamp die aangeschaft moet worden is dus afhankelijk van de hoogte van het terrarium. In de regel raden wij aan om in terraria lager dan 60 cm te voorzien van een Arcadia Compact Birdlamp. Deze geeft genoeg UVB en is in verhouding goedkoper dan de andere lampen. De Compact Birdlamp heeft immers geen voorschakelapparaat nodig en gaat langer mee dan de tl-buizen die minimaal 1x per jaar vervangen moeten worden.

Er is in deze berekening voor UVB licht nog geen rekening gehouden of woestijn dieren hogere waarden nodig hebben. Tot op heden zijn hier nog geen bevindingen van. Waarschijnlijk zal het aantal µW/cm² enkele procenten hoger liggen. Ons is van klanten bekend dat zij de woestijndieren Uromastyx species en Crotaphytes species houden onder Powersuns met een afstand van slechts 30cm (60 µW/cm²). De resultaten hiermee zijn uitermate goed.

3. UVA is ook van belang voor reptielen. In verhouding tot mensen kunnen reptielen een veel groter spectrum van het UVA licht zien. Dit betekent dat reptielen kleuren anders waarnemen dan mensen. Hoe reptielen hun omgeving zien kan door mensen bekeken worden door een uv-filter op een fototoestel te plaatsen. De rode keel van een roodkeelanolis is dan niet het saaie rood wat het nu heeft maar wordt prachtig fluoriscerend vuurrood. De tong van blauwtongskinken is dan ineens fluoriscerend roze in plaats van blauw. Zonder UVA licht nemen reptielen alles dus heel anders waar dan dat ze in de natuur doen waardoor het natuurlijke gedrag beinvloed wordt en stress veroorzaakt kan worden. Er moet nog verder onderzoek gedaan worden naar hoe kleuren worden waargenomen door reptielen. In theorie geloven wij dat het wel eens zo zou kunnen zijn dat bepaalde soorten alleen kunnen zien of hun partner bereid is tot paring indien ze voorzien worden van een breed spectrum UVA licht. Op dit moment zijn wij nog niet in het bezit van een UVA meter maar zodra hier verandering in komt zullen we onze bevindingen uiteraard op de site plaatsen.

Buiten juist licht voor reptielen is het ook prettig als onze planten in het terrarium het goed blijven doen. Vaak denkt men in het begin dat de planten het uitermate goed doen met de huidige belichting omdat de planten groeien als kool. Dit is nu juist het probleem. De planten groeien uit hun krachten. Buiten het feit dat ze dus in de meest vreemde en onaantrekkelijke vormen groeien verliezen ze ook hun kleur. In het spectrum tussen de 400 - 450 nm zit het licht dat ervoor zorgt dat een te snelle celdeling in planten plaats vindt. Het is dus van belang dat ook voor de planten verlichting is in het juiste spectrum.

Binnenkort zullen wij lampen in ons assortiment opnemen die voldoen aan een juiste CRI, warmtekleur en een hoog aantal lumen hebben.De huidige UVB lampen hebben dit namelijk niet en er is dus altijd extra verlichting nodig. Tevens komen wij met een lamp tussen de 400 en 450 nm voor planten.